filistin devleti ne demek?

</ref>

| para_birimi = | para_birimi_kodu = PSE | zaman_dilimi = | utc = +2 | yaz_zaman_dilimi = +3 | yaz_utc = | takvim = gg/aa/yyyy | trafik_akışı = sağ | cctld = .ps | ISO_3166_kodu = PS | telefon_kodu = +970 | harita3_resmi = | harita3_açıklaması = | dipnotlar = | dipnot1 = | dipnot2 = | dipnot3 = | dipnot4 = | dipnot5 = | dipnot6 = | dipnot7 = |dipnot_a=Kudüs, Filistin Devleti tarafından başkent olarak kabul edilmektedir.³ Ancak idâri binalar Ramallah’ta bulunmaktadır.|dipnot_b=Kudüs bütünüyle veya 70 kilometrekarelik Doğu Kudüs bölgesinin yüzölçümüyle Filistin’in en büyük şehridir.⁴⁵}}

Filistin veya resmî adıyla Filistin Devleti (), Orta Doğu'da ve Batı Asya'da, Akdeniz kıyısındaki tarihî Kenan Bölgesi'nde bulunan ve Batı Şeria (İsrail-Ürdün Sınırında) ile Gazze Şeridi'nde (İsrail-Mısır sınırında) belirtilen bölgelerde de facto olarak hüküm süren bir Arap devletidir.⁶⁷ Devletin başkenti de jure şekilde Kudüs olarak belirlense de İsrail işgalinden dolayı merkezi Ramallah'ta yani Batı Şeria'da bulunmaktadır.⁸ Filistin toprakları 1948'den önce Mısır ve Ürdün tarafından işgal edilirken 1967'deki Altı Gün Savaşı'ndan sonra ise İsrail tarafından işgal edilmiştir.⁹¹⁰ Şubat 2020 itibarıyla 5.051.493 nüfusla dünyada en çok nüfusa sahip 121. devlet olmuştur.¹¹

II.Dünya Savaşı'ndan sonra bölge İngiliz Mandası'ndan Birleşmiş Milletlere (BM) devredilmiş ve BM tarafından Yahudi, Arap ve uluslararası Kudüs Bölgeleri oluşturulmuştur.¹² Bu bölünme Yahudiler tarafından kabul edilirken bölgedeki Arap devletler tarafından ise kabul edilmeyerek İsrail Devleti'nin kurulmasıyla 1948 yılında ilk Arap-İsrail Savaşı başladı.¹³¹⁴ Öte yandan 22 Eylül 1948'de Mısır tarafında bulunan Gazze'de bir Filistin Hükûmeti kuruldu. Ürdün hariç diğer Arap Birliği üyeleri tarafından tanındı. Hükümet Filistin'in tamamını (İsrail, Ürdün'deki Batı Şeria, Gazze ve Kudüs bölgeleri) yönettiğini iddia etse de aslında sadece Gazze'yi yönetmekteydi.¹⁵ İsrail Altı Gün Savaşı sonucunda Mısır'dan Gazze ve Sina yarımadasını, Ürdün'den Batı Şeria'yı ve Suriye'den ise Golan Tepeleri'ni aldı.

Cezayir'de Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Başkanı Yasser Arafat 15 Kasım 1988'de Filistin Devleti'nin kuruluşunu ilan etti. 1993'te Oslo Anlaşmalarının imzalanmasından bir yıl sonra, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ndeki A ve B bölgelerini yönetmek için Filistin Ulusal Otoritesi kuruldu. Gazze daha sonra İsrail'in Gazze'den çekilmesinden iki yıl sonra 2007'de Hamas tarafından yönetilecekti.

Filistin Devleti 138 BM üyesi tarafından tanınmaktadır ve 2012'den beri Birleşmiş Milletler'de üye olmayan bir gözlemci devlet statüsündedir.¹⁶¹⁷¹⁸ Filistin; Arap Birliği, İslam İşbirliği Teşkilatı, G77, Uluslararası Olimpiyat Komitesi ve diğer uluslararası organların bir üyesidir.

Etimoloji

Filistin Mandası’ndan bu yana "Filistin" terimi, halihazırda İsrail Devleti, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ni kapsayan coğrafi alanla ilişkilendirilmiştir.¹⁹ "Filistin" teriminin ya da ilgili terimlerin Suriye'nin yanı sıra Akdeniz'in güneydoğu köşesindeki alana genel kullanımı, tarihsel olarak Antik Yunanistan zamanından ve Herodotus MÖ 5. yy'ın ilk tarih yazımından beri gerçekleşmektedir. Fenikelilerin Tarihlerdeki diğer deniz halklarıyla etkileşime girdiği "Suriye'nin Filistini denilen bölgesi".²⁰²¹ "Filistin" teriminin, başka açıklamaları da olmasına rağmen, Filistinliler tarafından işgal edilen topraklar için Eski Yunanlar tarafından türetilen bir terim olduğu düşünülmektedir.²²

Terminolojisi

"Fillistin" ya da "Filistin Devleti", "işgal altındaki Filistin toprakları" için kullanılmaktadır. Özellikle, "işgal altındaki Filistin toprakları" terimi, bir bütün olarak 1967'den beri İsrail'in işgal ettiği Filistin topraklarının coğrafi alanını ifade eder. Her durumda, toprak veya bölgeye yapılan atıflar Filistin Devleti tarafından talep edilen toprakları ifade eder.²³

Tarihi

Bağımsızlığı 15 Kasım 1988'de Cezayir'de ilan edilmiştir.²⁴ Aralarında Çin, Rusya, Hindistan ve Türkiye'nin de bulunduğu yüzden fazla ülke tarafından resmen tanınmaktadır. Bağımsızlığı ilan edildiği sırada Filistin Kurtuluş Örgütü'nün Filistin topraklarında hiçbir kontrolü yoktu. Günümüzde sadece Batı Şeria ve Gazze Şeridi Filistinlilerin kontrolündedir ve bu bölgeler İsrail ordusunun işgali altındadır. Filistin ve İsrail yönetimleri arasındaki barış görüşmeleri devam etmektedir fakat görüşmelerden olumlu sonuç alınamamıştır.

Birleşmiş Milletler, 29 Kasım 2012'de Filistin'in BM'deki 'gözlemci kuruluş' statüsünü, 'üye olmayan gözlemci devlet' statüsüne yükseltmiştir.²⁵ BM Genel Kurulu'nda yapılan oylamada, Filistin'in talebi için 138 ülke, "evet", 9 ülke "hayır" oyu kullandı, 41 ülke çekimser kaldı. İsveç Parlamentosu 30 Ekim 2014 tarihinde Filistin Devletini resmen tanıdı. Bu karar Avrupa Birliği üyesi bir devletin aldığı ilk tanıma kararı oldu.²⁶ Eylül 2015 tarihinde Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'nda ilk defa Filistin bayrağı göndere çekildi. New York'taki BM Genel Kurulu'nda aybaşında yapılan oylamada, üye ülkelerin çoğunun 'evet' oyuyla kabul edilen tasarı uyarınca Vatikan bayrağıyla beraber Filistin bayrağının da diğer ülkelerin bayrağının arasında temsil edilmesi kararlaştırıldı.²⁷

Coğrafya

Filistin Devleti tarafından talep edilen alanlar Levant'ta bulunuyor. Gazze Şeridi, Akdeniz ile batıda, Mısır ile güneyde, İsrail ile kuzeyde ve doğuda sınırlanmıştır. Batı Şeria, doğuda Ürdün ile; kuzeyde, güneyde ve batıda İsrail ile sınırlanmıştır. Dolayısıyla, Filistin Devleti tarafından talep edilen bölgeyi oluşturan iki kuşağın birbiriyle coğrafi sınırı yoktur ve İsrail tarafından ayrılmıştır. Bu alanlar kara alanlarına göre dünyanın 163. büyük ülkesini oluşturacaktır.²⁸²⁹

Filistin'de bazı çevresel sorunlar vardır. Bunlar; Gazze Şeridi'nin karşılaştığı konular arasında çölleşme, tatlı suyun tuzlanması, kanalizasyon arıtma, su kaynaklı hastalıklar, toprak bozulması, ve yeraltı su kaynaklarının tükenmesi ve kirlenmesidir. Batı Şeria'da aynı sorunların birçoğu geçerlidir. Tatlı su çok daha bol olmasına rağmen, devam etmekte olan anlaşmazlık nedeniyle erişim kısıtlanmaktadır.³⁰

İklim

Filistin'deki sıcaklıklar çok çeşitlidir. Batı Şeria'daki iklim çoğunlukla Akdeniz İklimi'dir, yüksek bölgelerdeki kıyı şeridine göre batıya doğru biraz daha serindir. Doğuda, Batı Şeria, kuru ve sıcak iklim ile karakterize edilen Ölü Deniz'in batı kıyı şeridi de dahil olmak üzere birçok Judean Çölü'nü içerir. Gazze, kışları ılıman ve kuru, yazları sıcak ve yarı kurak bir iklime sahiptir.³¹ İlkbahar; Mart-Nisan ayları arasında gerçekleşir ve en sıcak aylar Temmuz ve Ağustos aylarıdır. Ortalama en yüksek sıcaklık . Ocak ise en soğuk aydır ve sıcaklık genellikle 'dır. Yağmur azdır ve genellikle Kasım ve Mart ayları arasında görülür. Yıllık yağış oranları yaklaşık 'dir.³²

Hükûmet ve siyaset

Filistin Devleti, Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) ile ilişkili aşağıdaki kurumlardan oluşur:

Filistin Devlet Başkanlığı³³– Filistin Merkez Konseyi tarafından atandı.³⁴
Filistin Ulusal Konseyi - Filistin devletini kuran yasama organı
Filistin Kurtuluş Örgütü Yürütme Komitesi - Sürgündeki hükûmetin işlevlerini yerine getirmek,³⁵³⁶³⁷³⁸ geniş bir dış ilişkiler ağı oluşturmak

Filistin Ulusal Yönetimi Başkanı, Filistin Yasama Konseyi (PLC) ve Filistin Ulusal Yönetimi Kabinesi Filistin Ulusal Yönetimi ile ilişkilidir. Ayrıca Filistin'in kuruluş belgesi, Filistin Bağımsızlık Bildirgesi'dir.

Galeri

Dosya:MiddleEast.A2003031.0820.250m.jpg Dosya:BritishMandatePalestine1920.png Dosya:Flag of Palestine - long triangle.svg Dosya:Jerusalem from mt olives.jpg|küçükresim|Dome in Jerusalem The Capital City Of Palestine Dosya:1 Palestine Pound 1939 Obverse.jpg Dosya:عملة فلسطينية معدنية.jpg Dosya:British Mandate Palestinian passport.jpg Dosya:Palestine recognition only.svg Dosya:1759 map Holy Land and 12 Tribes.jpg|PALESTINE 1759 Dosya:Modern Palestine, Illustrated atlas, and modern history of the World, 1851.jpg| PALESTINE 1851 Dosya:1864 Johnson Map of Israel, Palestine, or the Holy Land - Geographicus - Palestine-j-64.jpg|PALESTINE 1864 Dosya:Map of Palestine in Russian, a. 1900.jpg|PALESTINE 1900 Dosya:Palestine according to Eusbius and Jerome - Smith 1915.jpg|PALESTINE 1915

Dosya:BritishMandatePalestine1920.png|Palestine 1920 Dosya:Palestine south 1924.jpg|PALESTINE 1924 Dosya:Palestina 1946.jpg|PALESTINE 1946 Dosya:UN Partition Plan Palestine.png|PALESTINE 1947

Kaynakça

Ayrıca bakınız

Orijinal kaynak: filistin devleti. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
Rubin, 1999, ↩
↩
Herodotus, Volume 4. P.21. 1806. Rev. William Beloe translation. ↩
Ancient History Encyclopædia, Mark, Joshua J., Palestine, ↩
↩
https://www.trthaber.com/m/?news=filistinin-bagimsizlik-gununun-29ncu-yili&news_id=341002&category_id=4 ↩
[Filistin, Birleşmiş Milletler'de "Gözlemci Devlet" statüsü kazandı. demonim, 30 Aralık 2012](http://dunya.milliyet.com.tr/filistin-bm-de-gozlemci-devlet-statusu-kazandi/dunya/dunyadetay/30.11.2012/1635123/default.htm) ↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
PLO Body Elects Abbas 'President of Palestine' 25 November 2008. Agence France-Presse (via MIFTAH). Retrieved 12 August 2017. "'I announce that the PLO Central Council has elected Mahmud Abbas president of the State of Palestine. He takes on this role from this day, November 23, 2008,' the body's chairman Salem al-Zaanun told reporters." ↩
and ↩
"The Palestinian National Council also empowered the central council to form a government-in-exile when appropriate, and the executive committee to perform the functions of government until such time as a government-in-exile was established." ↩
↩
↩